ما روزانه با سؤال‌های بسیاری مواجه می‌شویم. یا خودمان از دیگران سؤال می‌کنیم یا دیگران از ما سؤال می‌کنند. برخی از سؤال‌ها ساده و سطحی هستند و پاسخ‌دادن به آن‌ها سخت نیست. مثلاً وقتی از دوست‌مان می‌پرسیم: «ساعت چند است؟» یک سؤال سطحی مطرح کرده‌ایم. اما سؤال‌هایی هستند که ما را حسابی به فکر فرو می‌برند و به چالش می‌کشند. این سؤال‌ها فرصتی به ما می‌دهند تا دقیق‌تر و عمیق‌تر فکر کنیم.
در کلاس فلسفه‌ی مدرسه هم چنین سؤال‌هایی مطرح می‌شود. در این مطلب، نمونه‌ای از آن سؤال‌ها را آورده‌ایم و می‌خوانیم که دوستان‌مان چه پاسخی به آن‌ها داده‌اند.
اگر این سؤال‌ها از شما پرسیده می‌شد، شما چه جوابی می‌دادید؟
«امید خاطری» این‌طوری فکر می‌کند
با این جمله‌ها موافقید؟ اگر نه، جواب نقضی برایشان بیاورید.
- همیشه باید به حرف معلم گوش کرد.
خیر؛ چون ممکن است کاری که به ما می‌گوید انجام بدهیم برای ما و سلامتی ما ضرر داشته باشد.
- هرگز نباید تسلیم شوی.
خیر؛ چون ممکن است تلاش برای انجام‌دادن کاری به ما آسیب بزند.
- علم می‌تواند تمام مسائل بشری را حل کند.
بله، درست است. هرچقدر هم قدرت و پول داشته باشیم، اگر علم نباشد، نمی‌توانیم به‌درستی از آن‌ها استفاده کرد. البته حل‌کردن برخی از مسائل از توان انسان خارج است. مثل مرگ و گذر زمان.
- یک‌بار تجربه‌کردن هر کاری مفید است.
خیر؛ زیرا ممکن است مثل پریدن در چاه باشد و به ما آسیب بزند. هم جانی و هم مالی. مثل شرط‌بستن که به روحیه‌ی ما آسیب می‌زند.
«امیرحسین عارف» این‌طوری فکر می‌کند
- همیشه باید به حرف معلم گوش کرد.
خیر؛ ممکن است معلم برای سود خودش حرفی بزند یا حرفش برای ما ضرر داشته باشد.
- هرگز نباید تسلیم شوی.
خیر؛ زیرا ممکن است تسلیم‌نشدن برای ما خطر جانی داشته باشد.
- علم می‌تواند تمام مسائل بشری را حل کند.
مخالفم. در برخی از مسائل باید از احساسات کمک گرفت و با آن تصمیم گرفت. خیلی وقت‌ها علم نمی‌تواند نیازهای انسان را برطرف کند. مثل زمانی که مسئله‌ای عاطفی وجود دارد.
- یک‌بار تجربه‌کردن هر کاری مفید است.
خیر؛ زیرا ممکن است این تجربه‌کردن به آخرین فرصت زندگی‌مان تبدیل شود، یعنی جان‌مان را بگیرد. یا ممکن است آن کار جرم باشد و زندان داشته باشد.
«ارشیا بنیادی» این‌طوری فکر می‌کند
- دوست شما تکالیفش را انجام نداده و از شما خواسته جواب سؤال‌ها را برایش بفرستید. آیا به او کمک می‌کنید؟
بله به دوستم کمک می‌کنم چون ممکن است مریض باشد و برای اینکه نمره‌اش را از دست ندهد از من درخواست کرده است. من هم ممکن است یک روز همچین درخواستی از او بکنم. اما در صورتی جواب‌ها را می‌فرستم که بدانم خودش درس را بلد است اما نتوانسته تکالیف را بنویسد.
- بگویید این نظر شما چه پیامدهای منفی یا مثبتی (کوتاه‌مدت و بلندمدت) برای خود شما، دوست‌تان و جامعه دارد.
ممکن است معلم این موضوع را بفهمد و ناراحت شود. همچنین ممکن است دوست من در بلندمدت تنبل شود و دیگر درس نخواند و در امتحان‌ها نمره‌های بدی بگیرد. اما پیامد خوبش این است که به دوستم کمک کرده‌ام.
- اگر این نظر عمومیت پیدا کند چه جامعه‌ای از دل آن بیرون خواهد آمد؟
فقط یک عده درس خواهند خواند و عده‌ی دیگر نادان می‌مانند.