دوشنبه ۲ بهمن ۱۴۰۲ بود که همراه با والدین و دانش‌آموزان پایه‌ی هفتم و هشتم در مدرسه جمع شدیم تا علاوه بر دریافت کارنامه‌ی نیم سال اول، درباره‌ی عملکرد هر سه ضلع آموزشی یعنی مدرسه، دانش‌آموز و والدین در ترم اول صحبت کنیم.
چطور کارنامه را درست تحلیل کنیم؟
چطور کارنامه را درست تحلیل کنیم؟در این جلسه آقای خان‌محمدی، مدیریت مدرسه، درباره‌ی چگونگی تحلیل کارنامه صحبت کرد و گفت: «وقتی کارنامه را می‌گیریم، باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ چطور باید کارنامه‌مان را ارزیابی کنیم تا تحلیل درستی از وضعیت خودمان داشته باشیم و بتوانیم به خودمان کمک کنیم تا بیش از پیش رشد کنیم؟
برای تحلیل درست کارنامه باید به سه نکته توجه کنیم:
- رویکردهای آسیب‌زننده و بی‌نتیجه
- پرسیدن سؤالات درست و استاندارد
- مرز باریک ساختارگرایی و انعطاف
منظورمان از رویکردهای آسیب‌زننده و بی‌نتیجه چیست؟ منظورمان این است که با نتیجه‌ی تلاش‌های نیم‌سال اول‌مان احساسی و هیجانی برخورد نکنیم. اما از کجا بدانیم این رفتار را داریم یا نه؟
تصور کنید دانش‌آموزی در کارنامه‌اش با نمرهی ۱۴ مواجه می‌شود. اگر در این وضعیت بگوید: «از امروز بازی و تفریح، ممنوع. از امروز فقط درس!»، «من قول می‌دهم ترم دوم همه‌ی نمره‌هایم بالای ۱۹ شود.»، «از امروز ورژن جدیدی را از من خواهید دید!» این جمله‌ها آشکارا فریاد می‌زنند این دانش‌آموز کارنامه‌اش را درست تحلیل نمی‌کند و دارد هیجانی رفتار می‌کند.
هر موضوعی در زندگی جای خودش را دارد و قرار نیست به خاطر درس، خودتان را از بازی و تفریح محروم کنید. تغییر نیز یک‌دفعه اتفاق نمی‌افتد که فرد بتواند بگوید از امروز ورژن جدیدی از من می‌بینید.
از طرف دیگر، خانواده هم چنین واکنش‌هایی نشان می‌دهد: «من این‌همه برای تو هزینه می‌کنم. چه چیزی کم داری که درس نمی‌خوانی؟»، «من این‌همه زحمت می‌کشم که آخرش نتیجه‌ی کارنامه‌ی تو این بشود؟»، «به پسرخاله‌ات نگاه کن. او هم هم‌سن تو است. ولی چرا نمره‌هایش از تو بهتر می‌شود؟»
تحلیل درست نمره و شناخت استاندارد
تحلیل درست نمره و شناخت استاندارد«پس در این وضعیت بهترین کار چیست؟ در واقع، چه کاری باید انجام بدهیم که بتوانیم بگوییم رفتار ما هیجانی نبوده و به تحلیل درستی از خودمان هم رسیده‌ایم؟
ما باید نمره را درست تحلیل کنیم. یعنی وقتی با نمرهی ۱۴ مواجه می‌شویم باید به خودمان بگوییم: «این یعنی من ۱۴ نمره را یاد گرفته‌ام، اما ۶ نمره را هنوز یاد نگرفته‌ام.» حالا که نمره را درست تحلیل کردیم، می‌توانیم سراغ برگه‌ی امتحانی‌مان برویم و ببینیم از چه بخش‌هایی نمره کم آورده‌ایم. بعد روی همان بخش‌ها تمرکز کنیم و یادگیری‌مان را عمیق کنیم. در این حالت است که شما توانسته‌اید «سؤالات درست» از خودتان بپرسید.
البته هم دانش‌آموز و هم والدین دو نکته‌ی مهم را نباید فراموش کنند:
- نمرهی زیر ۱۸ نمرهی خوبی نیست.
- باید در همه‌ی درس‌ها خوب باشیم.
همان‌طور که می‌دانید، استاندارد نمره در مدرسه‌ی ما نمرهی ۱۸ است. یعنی اگر دانش‌آموزی از این سطح پایین‌تر بیاید، باید بداند نتوانسته استاندارد آموزشی مدرسه را رعایت کند. بنابراین باید با آگاهی از اینکه مشکل از کجاست و سپس با تلاش مضاعف، خودش را به استاندارد برساند.
نکته‌ی دیگر این است که استاندارد می‌گوید شما باید در همه‌ی درس‌ها خوب باشید. درست است که کسی ممکن است به یک درس علاقه داشته باشد و به درس دیگر علاقه نداشته باشد، یا بر اساس لایه‌های هوش‌اش ممکن است در یک درس بهتر از درس دیگر عمل کند، اما این‌ها نباید باعث شود استاندارد را فراموش کند. به هر حال استاندارد، نمرهی ۱۸ است و کسی در هیچ درسی نباید از این نمره پایین‌تر بیاید.
همین نکته مرز باریک ساختارگرایی و انعطاف است. ما در آموزش دانش‌آموزان انعطاف را مدنظر داریم. برای همین است که آموزش را شخصی‌سازی می‌کنیم. اما درباره‌ی نمرهی ۱۸ که ساختار و استاندارد ما است کوتاه نمی‌آییم و همه تلاش می‌کنیم تا این استاندارد را همواره رعایت کنیم.»
سیستم آموزشی در دوره‌ی دوم تغییر کرده است
سیستم آموزشی در دوره‌ی دوم تغییر کرده استآقای خان‌محمدی در ادامه درباره‌ی تغییرات آموزشی در دبیرستان دوره‌ی دوم صحبت کرد و گفت: «همان‌طور که می‌دانید، سیستم آموزشی در دوره‌ی دوم تغییر کرده است و در پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم، پایان هر دو ترم، دانش‌آموزان امتحان نهایی می‌دهند. همچنین نقش سنوات آموزشی در کنکور افزایش یافته است و خود آزمون کنکور فقط ۵۰ درصد در رتبه‌ی دانش‌آموز نقش دارد.
حالا سؤال مهمی که مطرح می‌شود این است: «کدام دانش‌آموز در این سیستم آموزشی موفق خواهد شد؟»
کسی که:
۱. به همه‌ی درس‌ها توجه کند و در همه‌ی درس‌ها مفاهیم را آموخته باشد و بتواند نمرهی بالا کسب کند.
۲. مهارت‌های پایه‌اش (مانند خواندن و نوشتن) قوی باشند.
بنابراین می‌بینیم با تغییراتی که سیستم آموزشی در دوره‌ی دوم دارد، دانش‌آموزی از این دوره با موفقیت بیرون می‌آید که به مهارت‌های پایه پرداخته باشد و در واقع، مهارت‌های پایه در او نهادینه شده باشند.»
توضیح درباره‌ی پروژه‌ی زبان‌آموزی و تحلیل کارنامه‌ی آن
توضیح درباره‌ی پروژه‌ی زبان‌آموزی و تحلیل کارنامه‌ی آنپس از اینکه آقای خان‌محمدی به چگونگی تحلیل کارنامه پرداخت، آقای دکتر صابونچی، مسئول پروژه‌ی زبان‌آموزی دبیرستان خاتم، گزارشی از روند عملکرد دانش‌آموزان در مهارت‌های پایه‌ی خواندن، نوشتن و درک متن در نیم‌سال اول ارائه داد و گفت: «امروز همراه با کارنامه‌ی آموزش و پرورشی دانش‌آموزان کارنامه‌ی زبان‌آموزی آن‌ها نیز ارائه خواهد شد. بر اساس این کارنامه، می‌بینید که بچه‌ها به سه سطح تقسیم شده‌اند:
- سطح ۱: پیشرفت‌نکرده
- سطح ۲: در حال پیشرفت
- سطح ۳: پیشرفت‌کرده و نیازمند ثبات
ملاک ارزیابی دانش‌آموزان برای تعیین سطح، مهارت آن‌ها در سه بخش «خوانداری»، «نوشتاری» و «درک متن» بوده است. بیشتر دانش‌آموزان در سطح ۲ قرار دارند، هرچند تعدادی از آن‌ها در سطح ۱ و تعدادی هم در سطح ۳ قرار دارند.
ما برای هر دانش‌آموز، متناسب با سطحی که در آن قرار دارد و نیز مطابق با اطلاعات پرونده‌ی شناختی او، پیشنهادهایی ارائه کرده‌ایم. امیدواریم در پایان ترم دوم که کارنامه‌ی دوم زبان‌آموزی را ارائه می‌دهیم، شاهد این موضوع باشیم که بچه‌ها با تلاش خود و با همراهی خانواده در مهارت‌های پایه‌ی زبان‌آموزی پیشرفت داشته‌اند. مدرسه نیز مسئولیت خود در این پروژه را با کلاس کارگاه مهارتی انجام داده است؛ کلاسی که در نیم‌سال اول برگزار شد و در نیم‌سال دوم نیز همچنان ادامه خواهد شد.»
دکتر صابونچی در پایان صحبت‌هایش گفت: «در پروژه‌ی زبان‌آموزی، همان‌طور که می‌دانید، همه‌ی زبان‌ها برای ما برابر هستند. بنابراین ما کارنامه‌ای مشابه با کارنامه‌ی زبان‌آموزی درس فارسی برای درس انگلیسی آماده کرده‌ایم که در روزهای آینده به دست دانش‌آموزان خواهد رسید و عملکرد آن‌ها در این درس در ترم اول را نشان خواهد داد. در ترم دوم نیز علاوه بر اینکه کارنامه‌ی زبان‌آموزی فارسی و انگلیسی را ارائه می‌کنیم به سراغ کارنامه‌ی عربی هم خواهیم رفت.»
تئاتر، فرصتی برای تقویت مهارت «بیان‌کردن» است
تئاتر، فرصتی برای تقویت مهارت «بیان‌کردن» استدر بخش سوم این جلسه آقای سعید یعقوبی، معلم کلاس تئاتر، به ضرورت تئاتر و تجربه‌کردن آن در دوره‌ی نوجوانی پرداخت و گفت: «در دوران نوجوانی ما، هیچ‌وقت در مدرسه برایمان کلاس تئاتر برگزار نمی‌شد، چون ارزش تئاتر دانسته نمی‌شد. باید بدانیم اینکه دبیرستان خاتم چنین فضایی را فراهم کرده است فرصتی بسیار مهم است و حقیقتاً خوش به حال دانش‌آموزانی که در گروه تئاتر هستند و چنین تجربه‌ای را در این سن به دست می‌آورند.
بچه‌هایی که در حال حاضر عضو گروه تئاتر هستند قرار نیست در آینده بازیگر شوند. بلکه قرار است از قِبَل این تجربه مهارت‌های دیگری به دست بیاورند. یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که از طریق تئاتر به دست می‌آید مهارت «بیان‌کردن» است. همه‌ی نوجوان‌های امروز، فارغ از اینکه چه مسیر و شغلی را انتخاب کنند، نیاز دارند از توانایی بالای بیان‌کردن برخوردار باشند. مهارت بیان‌کردن، مهارتی پایه‌ای است که حتی در ساده‌ترین ارتباطات هم به آن نیاز داریم. مهارتی که می‌بینیم بسیاری از بزرگسالان هم آن را ندارند و برای همین در ارتباطات‌شان به مشکل می‌خورند.»
آقای یعقوبی در ادامه به چگونگی انتخاب اعضای گروه تئاتر پرداخت و گفت: «ما بچه‌ها را طی چند دوره ارزیابی کردیم و در نهایت به گروه کنونی رسیدیم. بنابراین، در مرحله‌ی اول، همه‌ی بچه‌ها این فرصت را داشتند که در گروه تئاتر حضور داشته باشند. اما در نهایت، دانش‌آموزانی برای گروه انتخاب شدند که علاوه بر استعداد، تلاش و پشتکار دارند و در واقع خودشان تصمیم گرفته‌اند سختی‌های این کلاس را تحمل کنند تا در این پروژه حضور داشته باشند و این تجربه را به دست آورند.»
***
در پایان این جلسه، کارنامه‌ی نیم‌سال اول ارائه شد و فرصتی فراهم شد تا خانواده‌ها با معلم‌ها گفت‌وگو کنند و بیشتر در جریان فرآیند آموزش فرزندان‌شان قرار بگیرند.
