سرسخن
مسئول دپارتمان‌های مهارتی:
ساختن مدرسه‌ای مهارتی که به کار و احوال جهان پيش رو بيايد، با دشواری‌ها و تناقض‌های درونی و بيرونی متعددی روبه‌رو است. بايد نخستين گام ما روشن‌گری و اجماع‌سازی بر ضرورت چنين مدرسه‌ای در ميان اولياء و دانش‌آموزان و تمام ذی‌نفعان مدرسه باشد. اين خبرنامه، محصولی از دپارتمان‌های مهارتی خاتم (شامل ادبيات، معارف، تفکر، هنر و اجتماعی) است، تا از فعاليت‌های ماهانه‌ی همکاران ما مطلع باشید. اميدواریم اين گزارش‌ها برایتان مفید و مؤثر باشند.
پیش‌گفتار؛ خبرنامه‌ی اسفند ۱۴۰۰
پیش‌گفتار؛ خبرنامه‌ی اسفند ۱۴۰۰امیر رحیمی دادمرزی، معاون اجرايی دپارتمان‌های مهارتی
آنچه در ادامه می‌آيد، مروری است بر مهم‌ترین کارهای انجام‌شده در دروس دپارتمان‌های مهارتی تا اسفندماه. در مجموع، در بحث آموزش، برای انتقال مباحث علمی، آموزشی، پژوهشی و مهارتی به دانش‌آموزان از راهبردهای آموزشی متفاوتی استفاده شد. علاوه بر اخبار که دپارتمان‌های تخصصی به تفکیک بیان خواهند کرد، ضروری می‌دانم به پشتیبانی‌های تلفنی و حضوری عمومی فردی که متناسب با نیاز بچه‌ها و اهداف دپارتمان‌های مهارتی خاتم برنامه‌ریزی شده بود، اشاره کنم. این پشتیبانی‌ها با محوريت ستاد مشاوره‌ی دبيرستان انجام شد و به صورت بسیار جدی از سوی مديريت و دپارتمان‌های مهارتی به‌جهت اجرا به دپارتمان‌ها ابلاغ شد.
در این طرح که تا پایان اسفندماه به صورت روزانه انجام می‌شود، دبیران و صاحبان کرسی هر درس با تماس تلفنی با خانواده‌های محترم دانش‌آموزان منتخب از آن‌ها قدردانی و دانش‌آموزان منتخب را تشویق می‌کنند. طی همین تماس‌ها، مسائل دانش‌آموزانی که در کلاس‌ها یا امتحانات دچار مشکلاتی بودند، با تماس از سوی دپارتمان و دبیر مربوط بررسی می‌شود.
نتایج این پشتیبانی‌ها اطلاعات خام مفیدی است که از سوی دپارتمان‌های مهارتی بررسی و تحلیل می‌شود. اين داده‌ها از رشد مهارتی، پژوهشی و انگیزشی عموم دانش‌آموزان حکایت دارد. در برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت طراحی‌شده برای دپارتمان‌های مهارتی خاتم برای ماه‌های آینده، به تفکیک پایه، شاهد اجرای طرح‌های متعدد آموزشی، مهارتی، پژوهشی و انگیزشی بر مبنای اين داده‌ها خواهیم بود.
در پايان يادآوری می‌کنم بنده و دپارتمان هميشه نيازمند نظرات شما بوده و راه ارتباطی با دپارتمان هميشه برقرار و گشوده است. اميدوارم اين خبرنامه، که شامل گزارش‌ها، گفت‌وگوها و برنامه‌ی اسفندماه 1400 است، تسهيل‌گر ارتباط و سازنده‌ی آگاهی و اجماع نسبت به اهداف و روندهای در حال اجرا باشد.
گزارش فعالیت‌های دپارتمان‌های مهارتی دبیرستان خاتم ولنجک در بهمن‌ماه به قلم دپارتمان‌ها
دپارتمان اجتماعی: آموزش
پس از پایان امتحانات ترم اول، دپارتمان اجتماعی هدفی را که در ترم اول دنبال می‌کرد با جدیت بیش‌تری ادامه داد. کارگاه مهارت‌های اجتماعی با هدف گذار از حفظيات به معلومات و کاربست آموخته‌ها در زندگی اجتماعی به صورت کارگاهی، جزو اولین کلاس‌هایی بود که بعد از کاهش نسبی کرونا، به صورت حضوری، تشکیل شد. پس از آزمون پایان ترم اول، با یک نگاه به روند آموزشی و نتایج دانش‌آموزان در کارگاه‌ها، درمی‌یابیم که این کارگاه را صرفاً برای علاقه‌مندان آن که حائز صلاحیت‌های آموزشی و مهارتی هستند ادامه دهیم.
این گزینش به معنای محروم‌کردن دانش‌آموزان علاقه‌مند از کارگاه نبود؛ بلکه صرفاً دانش‌آموزانی که علاقه‌ای به این دوره‌ها نداشتند، از این تجربه کنار گذاشته شدند. در ترم دوم، کارگاه‌ها با موضوع‌های متفاوت با نفرات کمتر و علاقه‌مندان آغاز به کار کرد و در ادامه با سرعتی غیر قابل پیش‌بینی شاهد رشد دانش‌آموزان هستیم.
دپارتمان اجتماعی: شورای دانش‌آموزی
شورای دانش‌آموزی با هدف ایجاد بستری برای ارتباط بهتر و مؤثرتر بین ارکان مدرسه يعنی اولیای مدرسه، اوليای دانش‌آموزان و خود دانش‌آموزان با نظارت دپارتمان اجتماعی تشکیل شد. فرایند شکل‌گیری و تشکیل جلسات شورا با توجه به غیرحضوری بودن مدرسه و عدم هم‌زمانی حضور دانش‌آموزان پایه‌های متفاوت در مدرسه، به صورت مجازی ادامه پیدا کرد.
موضوعات در فضای واتساپ مطرح شد، به جمع‌بندی رسید و به صورت مصوبه‌ی شورا و با امضای اعضا برای گرفتن تأیید مدیریت مدرسه ارسال شد. خروجی شورای دانش‌آموزی، افزايش تعطيلی بين دو ترم، تغییراتی در ساعات کلاس‌ها و زنگ تفریح‌ها بود.
این روند رضایت‌بخش نبود. شورایی که با هدف ارتقای سطح آموزشی و پرورش مهارت‌های دانش‌آموزان تشکیل شده بود، عملاً به یک واسط بین دانش‌آموزان و مدرسه تبدیل شده و کارایی لازم را نشان نمی‌داد. با یک انتخابات درون‌شورا برای به دست آوردن مناصب ریاست، سخنگو و منشی شورا، روح جدیدی در شورا دمیده شد. با تأکید مدیریت و دپارتمان اجتماعي بر این موضوع که هدف از تشکیل شورا صرفاً تغییر ساعات نیست و نیز با یادآوری جایگاه و وظیفه و اختیارات شورا در مدرسه، شورا به ريل اصلی خود بازگشت. اکنون منتظر ایده‌ها و نظرات و مصوبات پربار شورای دانش‌آموزی هستیم.
دپارتمان معارف: عربی
در نیم‌سال دوم تحصیلی، با توجه به اینکه بچه‌ها مباحث جدی‌تری را یاد گرفتند، شیوه‌ی تدریس کمی متفاوت شد. از جمله اینکه پرسش‌های کلاسی هر هفته یا دوهفته یک‌بار انجام می‌شد و تقریباً ۳ الی ۵ دقیقه از وقت کلاس به هر دانش‌آموز اختصاص داده شد تا مهارت‌های گوناگون او در درس عربی سنجش شود. از طرفی دیگر، برای تنوع و کاربردی‌کردن درس‌ها، بخشی از وقت کلاس به دیدن انیمیشن مرتبط با مطالب کتاب اختصاص داده شد تا مطالب به درستی در ذهن بچه‌ها شکل بگیرد.
ضمن اینکه پس از پرسش‌های کلاسی، متوجه شدیم گاهی برخی از دانش‌آموزان در کلاس حضور ندارند یا به درس توجه نمی‌کنند. بنده شخصاً از طریق تماس تلفنی جویای وضعیت آن‌ها شدم و امید دارم با گپ و گفت دوستانه به رشد تحصیلی کمک کنم.
دپارتمان هنر
دپارتمان در این ماه، اتاق موسیقی را تجهیز و آماده‌ی بهره‌برداری کرد. اغلب حاضران در کارگاه حضوری ساخت توانستند تولید آرتیست‌بوک‌هایی را طراحی و آغاز کنند. با تعطیلی کلاس‌های حضوری، طراحی دوباره‌ای برای کلاس‌های ساخت صورت پذیرفته و طرح درس قبلی تغییر کرد. مدرس ساخت، یعنی حسین غفوری، تماس‌های تلفنی را به‌جهت پشتیبانی تخصصی هنر با تعدادی از دانش‌آموزان آغاز کرد. ضمن اینکه گالری مدرسه در حال آماده شدن و تجهیز برای یک نمایش جدید است.
کارگاه زیبا‌شناسی توانست در بین بچه‌ها محبوبیت اولیه‌ای کسب کند و مدرس کارگاه آقای محمد زارع از ابتدای اسفند تماس‌های پشتیبانی تخصصی هنر را با دانش‌آموزان خود آغاز خواهد کرد. فرم‌های پروفایل مهارت، نهایی شده و خانواده‌ها رفته‌رفته این فرم را با جناب رفوگر پر می‌کنند تا مراحل بعدی را برای دریافت پشتیبانیِ اختصاصیِ نوجوان و خانواده طی کنند.
دپارتمان ادبيات
تعهد دپارتمان به بازخوردها و رفع تناقض‌ها با تغيير در ترکيب معلمان لذت ادبی آغاز شد. ارتباط ميان صاحب کرسی ادبيات (آقای کرباسيان) و معلمان لذت ادبی (خانم آقاجونی و آقاي عسگری) تقويت شد. لذت ادبی به سمت تمرکز بر افزايش مهارت‌های ادبی دانش‌آموزان از طريق متون جذاب ادبی سوق داده شد.
در جلسات دپارتمان مقرر کردیم محتوای لذت ادبی خانم آقاجونی از متن سعدی به متون ادبيات داستانی محبوب نوجوانان تغيير داده شود و به مهارت خواندن به شکل تخصصی توجه شود. آقای عسگری نيز با همين رويکرد مهارتی متن شاهنامه را ادامه دادند. به رغم فشار بيماری کرونا بر تمامی اعضای دپارتمان، کلاس‌ها برگزار شد.
در درس ادبيات با توجه به ضعف دانش‌آموزان در مهارت‌های ادبی پايه، رويکرد مهارتی تقويت شد و استفاده از بازی‌های ادبی و طرح‌های درسی خلاقانه با هدف کمک به دانش‌آموزان کم‌مهارت در خواندن و نوشتن در دستور کار قرار گرفت. برگزاری اردوهای مهارتی مخصوص دانش‌آموزان جامانده از اهداف مهارتی دپارتمان برای سال آينده برنامه‌ريزی شده است.
دپارتمان تفکر
دشواری طرح درسی حضوری يا مجازی، باعث شده است به بازتعريف و طرح مجدد درس‌ها نیاز داشته باشیم. با وجود اين شرايط بسيار مناسب ناشی از کرونا، طرح درسی جديد براي آموزش مجازی برای جلسات مقاطع پايانی تدوين شد. در بهمن ماه نيز توجه به موارد روزمره‌ی زندگی نوجوانان به عنوان نقطه‌ی آغاز برای مباحث عقلی و استدلالی مورد توجه قرار گرفت. داده‌های بسيار ارزشمند مرتبط با دانش‌آموزان و مسائل آن‌ها تدوين و برای طراحی روند کار به آقای رحيمی ارجاع داده می‌شوند.
مصاحبه‌ی اسفندماه با دبیر محترم درس قرآن و پیام آسمانی؛ جناب آقای زینال‌زاده
- جناب زينال‌زاده! خودتان را برای مخاطبان ما بيش‌تر معرفی بفرماييد.
اینجانب محمدصادق زینال‌زاده، تحصیل‌کرده در رشته‌های صنایع غذایی مقطع کارشناسی و سطح دو حوزه هستم. همچنین در حال حاضر در رشته‌ی برنامه‌ریزی درسی مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می‌کنم و علاقه‌ی وافري به بحث آموزش و تبلیغ در عرصه‌ی نوجوانان دارم.
- چه انگيزه‌اي برای تدريس درس قرآن و پيام‌های آسمان داشتيد؟
به دلیل وظیفه‌ی طلبگی که بر عهده‌ی بنده هست بر آن شدم که در فضای تبلیغ دینی وارد عرصه‌ی تعلیم و تربیت شوم و عزیزان دانش‌آموز را با فضای دینی آشنا کنم.
- درباره‌ی سال تحصيلی حاضر بفرماييد. چه مسيری تاکنون طي شده و ارزيابی شما از تأثيرهای آن چيست؟
در ابتدای سال تحصیلی، بسياری از دوستان دانش‌آموز آشنایی ناکافی با مبانی دینی داشتند. ولی با عنایت حضرت حق و زحمت عزیزان در عرصه‌ی قرائت و تدبر قرآن و همچنین مبانی تفکری دینی در راستای درس پیام آسمانی پیشرفت قابل توجهی داشتند.
- برای ادامه‌ی سال چه برنامه و اهدافی داريد؟
در این زمینه به امید الهی از مرحله‌ی روان‌خوانی وارد مرحله‌ی ترتیل‌خوانی خواهیم شد، زیرا اکثر عزیزان قرآن را بدون غلط و روان می‌خوانند. همچنین سعی بنده بر این است تدبر و ترجمه‌ی قرآن قسمت اصلی کلاس درس را به خود اختصاص دهد و در درس پیام آسمانی قرار بر این است که دوستان دانش‌آموز موضوعاتی را که به آن‌ها علاقه‌مند هستند خودشان در کلاس ارائه داده و بنده به عنوان تسهیل‌گر روند کلاس را مدیریت کنم.
- سخن پايانی با اولياء محترم و دانش‌آموزان برای موفقيت در ادامه‌ی سال تحصيلی؟
در این مدت طی‌شده از سال تحصیلی، استعدادهای بسیاری شناسایی شدند که می‌توانند قاری خوبی در آینده باشند. همچنین علاقه‌مندی دانش‌آموزان برای حفظ قرآن به اینجانب منتقل شده که ان‌شاالله در آینده‌ی نه‌چندان دور در دوره‌های تخصصی استعدادها متبلور خواهند شد. در پایان از تمام اولیا و فرزندان عزیزشان تشکر می‌کنم که توجه خاصی به دو درس قرآن و پیام آسمانی دارند.
مصاحبه‌ی اسفندماه با دانش‌آموز؛ مبین رحمانی
- خودتان را برای مخاطبان ما بیش‌تر معرفی کنید.
سلام. من محمدمبین رحمانی از دانش‌آموزان پایه‌ی هشتم هستم. امسال هم به کمک معلم‌های مدرسه‌ی خاتم توانستم مثل سال‌های گذشته در درس‌هایم موفق شوم.
- علت پیشرفت و موفقیت خودتان را در ترم اول چه می‌دانید؟
اول از همه علت پیشرفت خودم را روحیه‌دادن والدینم می‌دانم و بعد هم تلاش و پشتکار خودم.
- چه برنامه‌هایی برای موفقیت در ترم دوم دارید و وضعیت خود را در ترم دوم چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
در ترم دوم به خاطر اینکه درس‌ها سنگین‌تر می‌شوند می‌خواهم بیش‌تر تلاش کنم و بر اساس برنامه‌ای که گرفته‌ام، هر روز درس‌ها را پیش ببرم و بخشی از تعطیلات عید را به جبران درس‌های عقب‌افتاده و دوره‌ی درس‌های ترم اول اختصاص می‌دهم تا نتیجه‌ی بهتری نسبت به ترم پیش بگیرم.
- هدف خودتان را از آمدن به مدرسه و تحصیل بیان کنید.
هدف من اول از همه خشنودی والدینم و داشتن شغل مناسب در آینده است و بعد از آن آموختن دانش بیش‌تر.
- سخن پایانی با دوستان خود در دبیرستان و پرسنل و دبیران دپارتمان‌های مهارتی خاتم.
از دبیران و پرسنل خاتم خیلی ممنون هستم که به من و همه‌ی بچه‌های خاتم کمک کردند تا پیشرفت کنیم و همیشه پشتیبان ما بودند.
مروري بر برنامه و اهداف کلي دپارتمان‌های مهارتی خاتم ولنجک در اسفند 1400
- ارائه‌ی کارنامه‌ی کیفی و امتیازی دپارتمان‌های مهارتی
- ارائه‌ی نتایج پشتیبانی‌های انجام‌شده و تحلیل آن‌ها در راستای پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان
- افزايش کيفيت‌ها و آماده‌کردن دانش‌آموزان برای مقطع پايانی سال و امتحان‌های آخر سال
- اﻓﺘﺘﺎح ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻧﻘﺎﺷﯽ رﻧﺴﺎﻧﺲ توسط دپارتمان هنر
